Suïcide onder hoogbegaafden

Suïcide onder hoogbegaafden

Suïcide onder hoogbegaafden

Helaas ligt het aantal suïcidepogingen onder hoogbegaafden hoger dan het gemiddelde.
Ergens is dat ook niet zo heel verwonderlijk als we eerlijk zijn. De meeste hoogbegaafden ervaren het leven als zwaar, voelen zich niet gezien, niet begrepen of gehoord en onrechtvaardig behandeld. Ze lijken maar weinig vrienden te hebben wanneer ze zich vergelijken met anderen en velen zijn in het verleden gepest en getreiterd op school of op het werk. Met het werk wil het vaak maar niet lukken te voldoen aan het ideaalbeeld om een glanzende carrière op te bouwen bij liefst één en dezelfde werkgever. Dat hier hele goede verklaringen voor zijn en er heel veel aan te doen is bereikt op dit moment veel hoogbegaafden pas op latere leeftijd.

Suïcide, en pogingen daartoe, komen vaak als gevolg van een depressie of meerdere depressies in je leven. Een depressie is eigenlijk altijd het gevolg van gedurende langere tijd (te) ver over je grenzen heen gaan. Ik bestrijd niet dat er ook depressies met een meer lichamelijke oorzaak zijn maar veelal ontstaat een depressie als je (te) lang dingen doet waar je je eigenlijk niet goed bij voelt.

  • Werk doen wat niet meer bij je past.
  • Ja zeggen terwijl je eigenlijk nee wilt zeggen.
  • Je te lang, te veel aanpassen in je relatie.
  • Accepteren van pesterijen.
  • Wonen in een omgeving die niet bij je past.
  • Etc.

Als je gedurende langere tijd het moment waarop je je slecht gaat voelen negeert en toch doorgaat, dan ondermijn je je eigen waarschuwingssysteem. Het laat je niet voor niets weten dat er iets niet goed voelt. Helaas leren wij meestal al als kind dat je deze signalen moet negeren. Hoogbegaafden beschikken over het algemeen over veel wilskracht en doorzettingsvermogen en dat kunnen ze inzetten wanneer ze daar gemotiveerd voor zijn. In hun overlevingsdrang gebruiken ze ook veel wilskracht en doorzettingsvermogen om het bij vervelende situaties lang uit te houden. Vaak te lang. Als ze dan uiteindelijk afknappen omdat het echt niet meer gaat, dan zijn ze ook ver over hun grenzen heen en weten nauwelijks meer de weg terug. Als ze dan zoeken naar oplossingen en die niet vinden, dan lijkt suïcide de enige weg.

Onthoud goed: de mensen die aan suïcide denken willen over het algemeen niet uit het leven stappen, maar uit het leven dat ze leiden.*

Als ik met iemand praat die met deze gedachten rondloopt dan vraag ik altijd wat ze werkelijk willen; uit het leven stappen of uit de situatie. In eerste instantie krijg je meestal te horen dat ze uit het leven willen maar als je langer en dieper doorvraagt dan blijkt toch bijna altijd dat het eigenlijk om de situatie gaat waarin ze verkeren. De situatie lijkt uitzichtloos en nauwelijks te hanteren maar als ze in een andere situatie zouden zitten hoeven ze ook niet perse uit het leven te stappen.

We gaan de situatie serieus onderzoeken en kijken of er een ander perspectief op de zaak geboden kan worden. We bekijken of de overtuigingen die door de persoon als waarheid worden gezien eigenlijk wel werkelijk waar zijn, zijn er ook andere zienswijzen mogelijk? Als iemand leert dat zijn eigen grenzen er mogen zijn en het waard zijn om serieus te nemen, je hebt dit waarschuwingssysteem niet voor niets, ontstaat er een nieuwe vorm van eigenwaarde. Het opdoen van ervaringen die positief zijn, bouwen aan zelfvertrouwen, en vertrouwen in het feit dat het ook anders kan.

Depressies zijn heel vervelend maar zijn er niet voor niets. Ze vormen de periode waarbij je tot een ‘stand still’ komt. Ze dwingen je je leven nader te beschouwen en veranderingen aan te brengen. Hou lang het duurt tot je daar de moed en de energie voor op kunt brengen hangt van jezelf af. Diep in je hart weet je dat je enige weg eruit is, is door veranderingen aan te brengen. Niemand anders dan jij kunt dat doen. Hoeveel hulpverleners je ook bezoekt, hoeveel medicijnen je ook slikt, de veranderingen zitten in jezelf, hoe moeilijk dat ook voor je lijkt. Veel mensen willen die verantwoordelijkheid niet aan, ook al weten ze diep in hun hart dat het waar is. Ik hou er niet van om er iets mooiers van te maken dan het is. Uit een depressie komen is keihard werken aan jezelf, of je dat nu wilt of niet, of je dat nu eerlijk vindt of niet, de kern is dat de oplossing in jezelf zit.

Suïcide blijft een delicaat onderwerp om over te praten. Het GGZ heeft toegegeven in een documentaire dat ze het snel stijgend aantal suïcidepogingen van de laatste jaren niet kunnen beheersen en de meeste hulpverleners bang zijn om er mee om te gaan, bang voor de verantwoordelijkheid iemand niet van gedachte te kunnen laten veranderen.

De meest ‘serieuze’ pogingen worden meestal niet van de daken geschreeuwd en overvallen familie en vrienden meestal zeer. Wat mij betreft blijft het altijd een stille kreet om hulp. Zo ontzettend veel mensen voelen zich eenzaam en alleen staan. Het is niet makkelijk mensen te vinden die werkelijk in jou geïnteresseerd zijn, zeker niet als je zelf de nodige maskers opgezet hebt in je leven en mensen dus eigenlijk helemaal niet weten wie je bent en wat ze zouden moeten begrijpen. Het is dus ontzettend belangrijk om stukje bij beetje alle maskers af te gaan zetten en werkelijk jezelf te zijn. Alleen dan weten mensen echt wat ze aan je hebben en kunnen ze van je houden zoals je bent.

Ik ben niet bang om je te helpen, maar ik ga de verantwoordelijkheid ook niet van je overnemen. Het is jouw leven, de keuze is aan jou. Ik kan daar zo instaan omdat ik het zelf heb doorleeft. Voor mij is suïcide geen bedreiging. Ik geloof in leven na de dood en voor mij is het een ticket naar huis waar je je leven hier gaat evalueren en dan toch weer terug zal moeten om het opnieuw te doen. Je kwam hier namelijk iets leren. Het is verdrietig voor de achterblijvers die je moeten missen, maar voor jouzelf is het helemaal niet zo ernstig, alleen een omweg in je ontwikkeling. Dus waarom niet gelijk hier maar aanpakken? Niet uit het leven stappen maar uit het leven dat je leidt? Dat doe je door veranderingen aan te gaan en angst het hoofd te bieden.

 

*Citaat naar René Diekstra