Hoogbegaafdheid bij volwassenen

Bij de bepaling en herkenning van hoogbegaafdheid wordt er voornamelijk gekeken naar de hoogte van de intelligentie. Het is het enige ‘meetbare’. Maar eigenlijk weten we allemaal wel dat het niet de essentie van hoogbegaafdheid vormt. Hoogbegaafdheid is veel meer dan een hoge intelligentie en goed kunnen leren. Voor de volwassenen is het op dit moment helemaal niet vanzelfsprekend dat zij weten dat zij hoogbegaafd zijn. Daar was immers in onze jeugd nog maar heel weinig kennis over en op school kreeg je hooguit wat extra werk maar was er nauwelijks aandacht voor. Veel volwassenen hebben hun schooltijd starend uit het raam doorgebracht.

Erfelijkheid en ontwikkeling

Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat de mate van intelligentie erfelijk is doordat zij verbonden is aan de genen. De combinatie van een flink aantal genen van beide ouders bepaalt uiteindelijk het intelligentieniveau. Het ziet er naar uit dat de ‘hoogbegaafde’ genen dominant zijn. Het overgrote deel van de hoogbegaafde kinderen heeft daarom minstens één hoogbegaafde ouder.

Veel vrouwen kijken hierbij in eerste instantie naar hun man. Eenmaal in gesprek blijkt meestal dat ook de vrouw op hoog niveau functioneert maar dat niet als zodanig (h)erkent. Met weinig vergelijkingsmateriaal bij de hand en omdat zij geen ingewikkelde baan hebben of een opleiding op een lager niveau dan hun man, schatten ze zichzelf vaak veel te laag in. Naar alle waarschijnlijkheid is het aantal hoogbegaafden 50/50 verdeeld en is de kans dat de vrouw hoogbegaafd is dus net zo groot. Een hoogbegaafde volwassene zoekt daarbij over het algemeen een ontwikkelingsgelijke als zijn of haar levenspartner. Nu we vrij mogen kiezen, is het meestal niet meer zo dat er hele grote intelligentieverschillen zijn tussen twee partners. Gewoon, heel reëel gezien, omdat je iemand zoekt waarmee je raakvlakken hebt, gezamenlijke interesses deelt en goed kunt communiceren op hetzelfde niveau.

In hoeverre de intelligentie tot ontwikkeling is gekomen wordt sterk bepaald door omgevingsfactoren. Hoe groeide je op? Werd je gestimuleerd? Welke beslissingen nam je zelf, al was je nog zo klein? Welke keuzes maakte je? Hoe sterk is je eigen doorzettingsvermogen? Hoe herkenbaar zijn je kwaliteiten?

We hebben allemaal een ‘plafond’ als het om intelligentie gaat. Als het gaat om minderbegaafden dan is dat heel zichtbaar en vinden we dat vanzelfsprekend maar naarmate de intelligentie hoger wordt verliezen we dat meestal uit het oog.

Instanties en deskundigen

De verschillende instanties en deskundigen zijn het, op het gebied van hoogbegaafdheid, lang niet altijd met elkaar eens en hanteren verschillende maatstaven. Het is vaak erg afhankelijk van welke materie ze bestuderen, welke conclusies er getrokken worden en wat voor ‘waar’ wordt aangenomen. Vergeet ook niet dat er erg veel geld omgaat in de wereld van de IQ-testen en hulpverlening en daardoor de belangen altijd een gecompliceerd geheel vormen.

Ook worden veel eigenschappen van hoogbegaafden voor kenmerken van andere zaken aangezien en ontstaat er regelmatig verwarring en worden misdiagnoses gesteld. Ik weet dat ik daar een gevoelig punt raak, maar in mijn praktijk word ik regelmatig geconfronteerd met deze verwarring en misdiagnoses, ik schud het niet uit mijn mouw. Ik krijg regelmatig volwassenen in mijn praktijk die volledig vastgelopen zijn in de reguliere hulpverlening en een heel scala aan diagnoses met zich meedragen. Ik leg ze allemaal naast me neer en ga praten met de mens tegenover mij, we gaan het wiel opnieuw uitvinden.

Een hoogbegaafd kind heeft van nature vaak een hoog energieniveau wat het erg veel, vaak en lang moet onderdrukken, niet alleen op school maar ook thuis en op clubjes en verenigingen. Dat het daarbij regelmatig tot ‘ontploffingen’ komt is niet onlogisch maar wordt regelmatig in verband gebracht met bijvoorbeeld ADHD. Of het kind is juist teruggetrokken (vaak door teleurstellingen en zich niet begrepen voelen) en krijgt dan het etiketje ADD. Ook PDD-NOS, Asperger en Borderline zijn diagnoses die voor veel verwarring kunnen zorgen.

Vanuit spiritueel oogpunt gezien

Wanneer je hoogbegaafdheid vanuit een spiritueel perspectief gaat bekijken dan wordt het eigenlijk allemaal juist veel duidelijker en verklaarbaarder. Een hoogbegaafde heeft niet alleen een vergevorderde ziel maar heeft ook een lichaam nodig dat de vaardigheden die hij of zij meeneemt kan bedienen. Een hoogbegaafd lichaam dus. Dat erfelijkheid een rol speelt is dus niet onlogisch. Bepaalde familielijnen zullen wel geschikt zijn voor hoogbegaafden en andere niet, fysiek gezien. Er zijn dan ook vrijwel altijd meer hoogbegaafden terug te vinden in de historische lijn van een familie. Of die toen ter tijd ook als hoogbegaafd gezien werden, of dat de hoogbegaafdheid de ruimte had zich te ontwikkelen is een andere vraag.
Daarnaast worden zaken die nu vaak verklaard worden vanuit de psychiatrie en DSM IV, ineens heel anders. Je kan wel degelijk andermans energieën voelen en daar heel veel last van hebben. Je kan entiteiten bij je dragen die invloed uitoefenen op jouw gedrag als mens. Zaken die lang onbespreekbaar waren en waar veel mensen op veroordeeld zijn. Deze zaken komen regelmatig voorbij in mijn hypnose sessies waardoor ze voor mij inmiddels de normaalste zaak van de wereld geworden zijn.

Een warm bad is een warm bad

Wat mij betreft geldt: als je je aangetrokken voelt door de informatie over hoogbegaafdheid en thuis voelt in de materie, dan is dat voldoende. Als het past als een jas om je lijf en voelt als een warm bad, dan zit je goed. Je voelt intuïtief wel of het bij je past, als je goed naar jezelf luistert. Diep in je hart heb je het altijd geweten. Gek genoeg blijkt een hoogbegaafde, wanneer hij goed in zijn vel zit, dan ook nog de vereiste score te halen om zijn bijbehorende intelligentieniveau ‘te bewijzen’.

Confrontatie met jezelf

Het ontdekken van je hoogbegaafdheid op latere leeftijd roept vaak veel (levens)vragen op. Het geeft een heel andere kijk op het verleden, het heden en de toekomst. Het is niet zelden een confrontatie met jezelf.

Veel volwassenen vinden deze confrontatie erg moeilijk en proberen haar in eerste instantie te ontlopen. Vaak blijkt in een later stadium dat dit niet meer gaat en is de behoefte aan erkenning en bevestiging erg groot. Het is belangrijk dat je dan alle 4 de fasen, herkenning, erkenning, waardering en acceptatie, doorloopt omdat je dan pas rust in de situatie krijgt. Hoogbegaafden hebben de neiging 1 of meerdere stappen over te (willen) slaan waardoor er vaak een onbevredigd gevoel blijft bestaan.

Opgroeien met een rugzak

Onder welke omstandigheden je bent opgegroeid bepaalt vaak hoe stevig je in je schoenen bent blijven staan, hoe ver je van jezelf afgeraakt bent, of je zelfbeeld positief is gebleven en of het je lukt van je carrière een succes te maken. Mij is gebleken dat vrijwel iedere hoogbegaafde een vrij forse rugzak meezeult met problematiek die er in de loop van de tijd is ondervonden. Op welke terreinen ze succesvol zijn wisselt sterk per persoon. Voor mij is het uiteindelijke levensdoel van een hoogbegaafde het uitpakken van zijn rugzak, het oplossen van belemmeringen en terugkeren naar zichzelf op een diepgaand niveau. Vanuit zichzelf is hij het beste in staat zich dienstbaar te maken aan de wereld, een diep verlangen dat we eigenlijk allemaal koesteren.

Als volwassene ben je heel goed in staat terug te keren naar jezelf. Je hoge bewustzijn wijst je daarin de weg. Wijsheid, levenservaring, grotere rust en aanvaarding van omstandigheden zorgen er voor dat je een uitstekende kans maakt om succesvol je problematiek het hoofd te bieden, de belemmeringen in jezelf onder ogen te zien en innerlijk te groeien. De enige drempel is je eigen motivatie om dit te willen, je doorzettingsvermogen op momenten dat het anders loopt dan je gedacht had. Het is hard werken. Dat je het kan is voor mij zonder twijfel. Of je het wilt is een hele andere vraag.